Geklaag in De Toekomst

Wanneer je niet los kunt komen van een referentiekader dat is opgebouwd uit kennis en ervaring vanuit het verleden dan is het lastig om een beeld van de toekomst te schetsen. Het VPRO programma De Toekomst ging vanavond over "Het laatste nieuws", maar ze begrijpen daar, wat mij betreft, niet dat je bepaalde veranderingen niet zomaar kunt isoleren en vervolgens net kunt doen of de rest van de wereld niet (zal moeten gaan) veranderd(en). Een drietal voorbeelden uit de 10 minuten dat ik gekeken heb.

"Er is geen manier meer om de massa direct te bereiken"

Omdat niet iedereen continue TV zit te kijken of naar de radio luistert zou er geen manier meer zijn om nieuws dat relevant is voor de massa direct bij de massa terecht te laten komen. Ooit gehoord van virale verspreiding? Al dan niet geautomatiseerd? Ik hoorde van de aanslagen op 9/11 via email, de moord op Pim Fortuyn kreeg ik via MSN Messenger en SMS binnen, en dat allemaal zeer snel nadat het nieuws ontstond. Er is inderdaad (nog) geen knop waarop je kunt drukken om iedereen direct iets te vertellen, maar ik durf te stellen dat de fragmentatie van media(gebruik) niet heeft geleid tot een situatie waarin de massa niet meer direct te bereiken is. Sterker, relevant nieuws verspreidt zich alleen maar sneller onder het (massale) publiek waarvoor het relevant is. Daar doet het (gepercipieerde) verlies aan 'controle' niets aan af.

"De politiek kan maatschappelijk relevante vraagstukken niet meer onder de aandacht krijgen van de burgers"

Omdat ze hun discussies niet meer geforceerd onder de aandacht kunnen krijgen van alle TV kijkers zoals in de tijd dat er niets anders was dan twee publieke netten? Of zou het misschien zijn omdat nu ineens blijkt dat het ze moeilijk af gaat om op een begrijpelijke manier te communiceren? Over relevante zaken? Of is het misschien dat de manier waarop democratie nu georganiseerd is niet 'schaalbaar' is? Elke burger heeft tegenwoordig echt een stem die gehoord kan worden door iedereen. Het principe van democratie is helemaal goed, maar wordt het niet eens tijd om te kijken naar de mechanismes erachter? Misschien zouden ze eens kunnen starten door Douglas Rushkoff's 'Open Source Democracy' te lezen. En wie weet krijgen ze het dan toch voor elkaar maatschappelijk relevante vraagstukken onder de aandacht van de (participerende) burger te krijgen...

"Elk persoon is een unieke zuil in een sterk geindividualiseerde samenleving"

Ik weet niet zeker of ik deze goed gequote heb, maar dit is weer zo'n voorbeeld van een (positieve?) ontwikkeling die heel negatief uitgelegd werd. Wat is er mis met iedereen een eigen mening? Sterk geindividualiseerd? Wat betekent dat echt? We hebben, o.a. dankzij internet, meer sociaal contact met meer mensen dan ooit, zeker de jongeren. Diensten en produkten worden steeds beter afgestemd op de wensen en behoeften van het individu, we leiden steeds meer het leven zoals we het willen leven. Wordt de samenleving hier echt minder 'sociaal' of 'hecht' van? Of zien we een samenleving waarin heel snel heel veel veranderd met de nodige frictie als gevolg? Ik hou het op het laatste, en ik zie dan ook vooral kansen voor alle partijen die volgens De Toekomst 'bedreigd' worden en daar graag over klagen.