Pierre Spaninks beklaagt zich over het kennelijke onrecht dat auteurs wordt aangedaan in de discussie over de praktijk van het auteursrecht in Nederland. Hij lijkt zijn verhaal te baseren op de volgende stelling:
"Een goed functionerend auteursrecht is een noodzakelijke bestaansvoorwaarde voor alle schrijvers, vertalers, scenarioschrijvers, journalisten en columnisten. Met name voor de kleine zelfstandigen onder hen. Omdat hun werk van grote economische en culturele betekenis is, heeft de Nederlandse samenleving als geheel er baat bij dat hun positie goed is geregeld en dat hun rechten worden beschermd."
En dat moeten we gewoon maar even voor waar aannemen. Dat ik het daar niet mee eens ben zullen de meesten van jullie wel weten, maar waarom legt Pierre niet even uit hoe onze samenleving er slechter van wordt indien er geen auteursrecht zou bestaan? Verder dan onderstaande komt hij helaas niet, is daarme het eventuele belang van auteursrecht verklaard?
"En niemand die de klagende partijen eens uitlegt waarom we in Nederland al honderd jaar auteursrecht hebben, waarom dat van eminent maatschappelijk belang is en waarom die auteurs gewoon recht op hebben op betaling voor het gebruik van hun teksten - net zoals bakkers recht hebben op betaling voor de broden die zij bakken."
Leg het dan eens uit Pierre.
Ymerce vraagt zich af waarom we in Nederland eigenlijk zo iets als auteursrecht hebben. dit naar aanleiding van mijn pleidooi om in het parlementaire onderzoek naar auteursrecht nu eens niet alleen aandacht te besteden aan de kroegbazen die klagen dat ze rechten moeten afdragen voor de muziek die ze in hun zaak spelen, maar ook aan degenen die recht hebben op een vergoeding voor het gebruik van hun geestelijk eigendom. Schrijvers bijvoorbeeld.
BeantwoordenVerwijderenWaarom auteursrecht dus. Tsja, waarom houden we er uberhaupt een rechtsstaat op na? Kennelijk vinden we het met zijn allen (nou ja, bijna allen) in dit land belangrijk dat prive-eigendom wordt beschermd. Om te voorkomen dat dieven ermee aan de haal gaan.
Ook iemands oorspronkelijke gedachten en de vorm waarin hij of zij die vastlegt zijn het beschermen waard. Ze krijgen die bescherming door het auteursrecht. Dat wil zeggen: dankzij het auteursrecht hebben "auteurs" (ook: componisten, tekstdichters, architecten, dichters) tenminste een poot om op te staan als anderen te lui zijn om zelf wat te maken en geld proberen te verdienen met hun werk.
Stel dat Ymerce eens een leuk melodietje bedenkt, en er wat leuke regeltjes bij verzint. Zijn/haar vrienden vinden het enig en Ymerce laat zich overhalen om het een keer ten gehore te brengen op het Podium voor Ongekend Talent. Stormachtige toejuichingen, maar Ymerce heeft wel wat beters te doen dan carrière te maken in de muziek. Laat nou toevallig die dikke van Idols in de zaal zitten en er wat in zien. Die sleurt een puber mee de studio in, neemt het nummer op, en verdient er bakken met geld mee.
Gaat Ymerce dan eerst een uurtje tevreden zitten glimmen van trots en gaat hij/zijn daarna meteen naar zijn/haar zolderkamertje om nog een liedje te verzinnen? Of neemt UYmerce een advocaat in de arm en stapt hij/zij naar de rechter? Ik wil wedden het laatste. Dankzij het auteursrecht heeft Ymerce dan een goede kans om ook een deel van de verdiensten overgemaakt te krijgen.
Over auteursrecht kun je ingewikkelde rechtsfilosofische verhandelingen ophangen, je kunt er postmodern roofkapitalistisch smalend over doen, maar als het er op aankomt is het niets anders dan: als iemand geld wilt verdienen doetie het maar op eigen kracht en niet door van een ander te jatten.
Pierre, ik wil niemand het recht ontnemen om geld te verdienen. En als de bakker geld vraagt voor zijn brood, prima. En als iemand een brood steelt uit de winkel, graag die persoon straffen. Want dat brood is eigendom van de bakker. Maar hoe zit dat met het recept om brood te maken? Zou dat in eigendom moeten zijn van iemand? Worden we daar als samenleving beter van? Dat lijkt me niet. Waarom zou dat bij muziek anders zijn? Als mensen mijn muziek mooi vinden dan betalen ze wel voor een concert. Daar verdien ik dan mijn geld aan. Op mijn weblog is het niet anders. Alles wat ik hier schrijf komt automatisch in het publieke domein. En ze betalen om mij te horen spreken of voor advies bijvoorbeeld.
BeantwoordenVerwijderenDus, ga ik mijn advocaat bellen? Zeker niet.
Nogmaals de vraag: waarom moet 'geestelijk eigendom' beschermt worden? Ik snap dat het in het individuele belang is van de auteur, maar jij zegt dat het in het belang is van de samenleving. Zonder dat uit te leggen.
Goeie vraag: waarom moet geestelijk eigendom beschermd worden? Ik denk uiteindelijk omdat de samenleving als geheel er baat bij heeft wanneer individuele leden leuke of nuttige dingen bedenken, maken en met elkaar delen. Door mensen daar erkenning voor te geven en door hen te beschermen tegen diefstal of uitbuiting help je hen om hun bijdrage te blijven leveren.
BeantwoordenVerwijderenZoals jij mijn voorbeeld van de bakker uitlegt wordt het inderdaad een hele manke vergelijking. Maar dat geeft niet. Hij blijft goed genoeg om mijn punt te verhelderen. Het intellectuele eigendomsrecht beschermt niet het idee als zodanig om van meel, gist en water brood of koeken te bakken. En ook niet de vaardigheid van de bakker om dat kunstje keer op keer te herhalen. Het beschermt wel de bakker die met een eigen mix aan ingrediënten en een eigen procédé een brood bakt in een hele karakteristieke vorm en die daaraan een unieke naam geeft. Dan mag zijn concurrent niet ook zo'n brood gaan maken en verkopen, althans niet zonder toestemming van de bedenker. Niet zo gek toch? Waarom zouden we dat soort diefstal niet tolereren, en het wel goed vinden dat een uitgever een stukje dat iemand voor zijn krant heeft geschreven een jaartje later in een boekje opneemt dat hij voor goed geld verkoopt - zonder de schrijver in de opbrengst mee te laten delen?
Laten we niet doen alsof het auteursrecht een luxe artikel is waar enkelingen slapend rijk van worden. Het is eerst en vooral een basisvoorwaarde voor schrijvers, beeldend kunstenaars, architecten, filmmakers, fotografen en noem maar op om uberhaupt hun werk te kunnen blijven doen. Zonder auteursrecht zou elke uitgever het werk van Geert Mak in een nieuw jasje kunnen steken en het met een paar euro korting op de markt brengen. Zonder auteursrecht zou iedereen met een DVD-pers zijn eigen Greys' Anatomy op de markt mogen brengen zonder dat de bedenkers ervan er een cent voor terugzien. Willen we een systeem waarin iedereen rijker wordt van creativiteit - behalve degene die er bloed, zweet en tranen voor heeft overgehad?
Als ik me in jouw situatie verplaats kan ik me ondertussen prima indenken dat jij er geen behoefte hebt om het auteursrecht op je internetpublicaties strikt te handhaven of te gelde te maken. Als je zoals jij reclame wilt maken voor jezelf als adviseur of als spreker kan jouw aanpak heel goed werken.
Maar hoe zit het dan met het werk dat je vervolgens als adviseur doet of als spreker? Dan produceer je namelijk ook werken die auteursrechtelijk beschermd kunnen zijn. Als jij voor een klant een fantastische oplossing bedenkt en die in een mailtje beschrijft mag dan een collega-adviseur die dat mailtje toevallig onder ogen krijgt dan gratis en voor niks jou advies overnemen en het voor 450 euro per uur aan een van zijn eigen opdrachtgevers navertellen? Mag ik als jij ergens een verhaal houdt met een videocamera in de zaal komen zitten, er een DVD van maken en die voor 49,95 per stuk op internet te koop aanbieden?
Als dat allemaal mocht, zou jij met jouw talent, kennis en ervaring al gauw geen cent meer kunnen verdienen. En met jou geen enkele internetpublicist, adviseur of spreker. Zou de samenleving daar slechter mee af zijn? Ik denk het wel.
"Het beschermt wel de bakker die met een eigen mix aan ingrediënten en een eigen procédé een brood bakt in een hele karakteristieke vorm en die daaraan een unieke naam geeft. Dan mag zijn concurrent niet ook zo’n brood gaan maken en verkopen, althans niet zonder toestemming van de bedenker. Niet zo gek toch?"
BeantwoordenVerwijderenDe centrale vraag is dan ook deze: denk jij dat die bakker die eigen mix aan ingredienten en het eigen procédé niet zou ontwikkelen wanneer die zaken niet beschermd zouden kunnen worden middels het auteursrecht? Dan zijn we als samenleving inderdaad slechter af. Maar volgens mij is dat niet het geval. Er blijven voldoende manieren over om geld te verdienen aan die mix en dat procédé, ook in het geval dat een concurrent zou beschikken over de details.
Mijn stelling is dat we geen auteursrecht nodig hebben om bakkers te laten innoveren. Sterker nog, zonder auteursrecht zal er meer geinnoveert worden omdat anderen kunnen voortborduren op de gedachten van anderen (indien deze bekend zouden worden/zijn) zonder de juridische en financiele drempels die bij het huidige systeem horen.
Dus mag jij mijn presentatie op DVD zetten en er 50 EUR voor vragen zonder enige vorm van toestemming van mij? Natuurlijk! Het maakt de kans dat ze mij vragen (om betaald) te komen spreken of adviseren alleen maar groter. Als individu zal ik misschien minder (maar nog steeds genoeg) verdienen dan in het huidige systeem, maar als samenleving verdienen we meer. En dat is nu net mijn punt.
Het auteursrecht zorgt dus inderdaad voor een maximalisatie van de inkomsten van de 'maker', maar daarmee remt het de innovatiekracht van de samenleving als geheel.
"Het maakt de kans dat ze mij vragen (om betaald) te komen spreken of adviseren alleen maar groter."
BeantwoordenVerwijderenDat vraag ik me af. Als er binnen de kortste keren tien 'experts' zijn die hetzelfde verhaal vertellen als jouw oorspronkelijke verhaal, is het publiek dan nog wel in staat om jou te onderscheiden van de rest, als zijnde 'de eerste'? Is 'de eerste zijn' dan nog wel wat waard? Word jij dan niet binnen de korste keren een van de velen?
"Als individu zal ik misschien minder (maar nog steeds genoeg) verdienen dan in het huidige systeem, maar als samenleving verdienen we meer. En dat is nu net mijn punt."
Yme, speelt het niet ook mee dat jij het je kunt permitteren om wat je hier schrijft gratis te laten herproduceren, terwijl laten we zeggen een fotograaf, die het in het diepst van zijn hart misschien wel eens is met je standpunt, uiteindelijk toch voor zichzelf en zijn portemonnee moet kiezen?
Peter, hetzelfde verhaal is niet van dezelfde persoon en heeft niet noodzakelijk dezelfde toegevoegde waarde. Het gaat niet om het verhaal alleen. Er zit echt een groot verschil, dus ik ben in het geheel niet bang voor 'copy-cats'. Maar ik hoop wel dat anderen mijn verhaal kunnen oppakken en verbeteren zonder dat daar juridische en financiele drempels voor zijn.
BeantwoordenVerwijderenJouw laatste vraag is exact mijn punt. Het auteursrecht dient het belang van de individuele auteur, niet dat van de samenleving als geheel. Maar dat is wel de claim die Pierre (en helaas vele anderen met hem) maakt. Sterker, het hele auteursrecht is er op gebaseerd. Dus weg ermee;-)
...en dan hebben we het nog niet eens over patenten gehad... Ooit in het leven geroepen om start-ups tegen grote bedrijven te beschermen, nu vooral een manier om :1. je clubje tot overnamekandidaat voor grote bedrijven te promoveren 2. rechtzaken over te voeren in de hoop op grote schadevergoedingen 3. investeringen van grote bedrijven in zo veel mogelijk winst omzetten. Hoeveel innovatie lopen we mis door patenten?
BeantwoordenVerwijderen...aan de andere kant: als er geen patentbureau's waren, had Einstein niet de tijd en inspiratie gehad om daar (of eigenlijjk onderweg tussen daar en thuis) zijn relativiteitstheorie te bedenken.... Dan waren we toch mooi E=Mc2, kern-energie, de atoombom en de beste science-fiction van de vorige eeuw misgelopen :-)
BeantwoordenVerwijderenOnno, voor het patentrecht geldt inderdaad precies hetzelfde. Waarmee ik overigens niet wil zeggen dat we als samenleving geen geld zouden moeten investeren in (fundamenteel) wetenschap en onderzoek (zie ook dit bericht van lang geleden). Er zou meer innovatie zijn zonder het patentrecht.
BeantwoordenVerwijderenYme, dat wat er nu bij CERN in Zwitserland gebeurt zou ik inderdaad voor geen goud willen missen.
BeantwoordenVerwijderenIk ben het volledig met Yme eens.
BeantwoordenVerwijderenUiteindelijk hebben alleen juristen voordeel van het auteursrecht of het patent.
De persoon die het initiele idee ontwikkelt/bedenkt/implementeert of opschrijft kan immers alleen zijn recht halen met juridische ondersteuning.
Waarmee het trachten te halen van dit uiteindelijke recht heel veel energie kost. Energie die beter worden gestopt in het doorontwikkelen van het initiele idee, al dan niet samen met de 'dieven' van het idee.
Daar schieten we als samenleving meer mee op!
Laat ik voorop stellen dat ik geen jurist ben en dit ook niet vanuit het juridische oogpunt benader.
BeantwoordenVerwijderenHet auteursrecht is er inderdaad voor de auteur, net als het patentrecht er is voor de uitvinder. En in een aantal gevallen is het goed dat het er is, maar de ontwikkelingen halen de praktijk waarin deze regels opgesteld zijn een beetje in. Ik moest in eerste instantie ook even fronsen waarom dit een punt van discussie moet zijn.
Vroeger (pre internet) werd er voornamelijk gepubliceerd door een relatief klein groep partijen. Nu we internet hebben kan iedereen publiceren. En auteursrecht op die publicaties is in veel gevallen een lachwekkende zaak. Van wie is het auteursrecht op de duizenden pagina's die men maakt op hyves of youtube?
Aan de andere kant, de discussie over patenten vind ik duidelijker. Ook al 'gebruiken/misbruiken' grote bedrijven de wet en zijn mogelijkheden, zonder het patentrecht zouden ze dat ook doen, en zou geen enkele starter zijn ideeen kunnen beschermen. Nu zijn er bussines modellen waarbij kleine uitvinders zich kunnen aansluiten bij een partij die de juridische taak op zich neemt.
De huidige omstandigheden zijn misschien niet ideaal, maar wat is een goed alternatief. De meeste grote ontwikkelingen komen niet bij de gevestigde marktpartijen vandaan, aan de andere kant is tegenwoordige elke uitvinding schatplichtig aan eerdere ontwikkelingen, vaak door diezelfde door die marktpartijen.
Iemand bij het CERN had nog heel lang in een klein clubje kunnen blijven HTML-en, als er geen grote pentratie van PC's was geweest had dit nooit doorgebroken naar wat we Internet noemen.
Maar het gaat natuurlijk om de vraag of de huidige regels goed zijn, en goed voor de samenleving. De samenleving is er bij gediend dat er voldoende (technische) ontwikkeling blijft. Als ontwikkeling stil staat zullen de gevestigde marktpartijen zich consolideren tot mega-partijen, al is het maar vanwege effincency of winstmaximalisatie.
Ik ben dan toch geneigd om het standpunt in te nemen dat er zoiets moet zijn als auteursrecht of patentrecht. Maar dan niet om de 'lullige' voorbeelden zoals geschetst, maar om het feit dat als er niets is, het niet veel beter zal zijn. Een succes hangt niet af of het auteursrecht of patentrecht aan jouw kant staat, maar zaken als markteting, (productie)kwaliteit, mankracht en financiele kracht zijn minstens zo belangrijk.
Dus, is het de discussie waard?
Marcel
Het idee dat een auteur/author 'authority' kan hebben over een verzameling woorden of concepten wordt grondig onderuitgeschoffeld in aflevering 10 van deze reeks Berkeley colleges rhetoriek. Aanrader!
BeantwoordenVerwijderenhttp://webcast.berkeley.edu/course_details.php?se...
Volgens mij is dit een typisch geval van: beide kampen hebben gelijk (beste zou dus zijn als Yme en Pierre samen met een mooie oplossing komen, zeg maar een innovatie op het auteursrecht ;-)). Het is m.i. ook eeh klassiek geval van afweging van belang van het individu versus samenleving. Ik geloof dat het innovatie kan bevorderen, Yme, maar je geeft zelf toe dat het in het nadeel kan uitpakken van de individuele free lancer. Met name free lancers die nu eenmaal niet de luxe hebben om zoals jij met intellectueel eigendom om te gaan omdat het hun enige (en vaak bijster veel) broodwinning is. Er zijn heel veel van dit soort free lancers die niet tot de (kleine) top van hun vakgebied behoren... Zij hebben allen last van een gebrek aan bescherming. Voorbeeld van schrijver versus uitgeverij van Pierre is heel realistich. Aangezien je dit zelf onderkent, vraag ik me dus af waarom je het belang van de samenleving laat prevaleren in dit geval, en niet van de (vele!) individuen. Of heb je al een oplossing voor deze individuen in gedachten?
BeantwoordenVerwijderenZou intellectueel eigendom niet erkend worden, dan wordt de mogelijkheid om vruchten te plukken van een originele tekst, tekening of uitvinding wel erg beperkt. De incentive om iets nieuws te maken, vervalt dan grotendeels. Niet alle kunst is podiumkunst en niet elke auteur is een urenschrijver. Voor Yme is het blijkbaar bijzaak, maar voor anderen is het hoofdzaak.
BeantwoordenVerwijderenMij is ook niet helemaal duidelijk welk voordeel de samenleving heeft van ongebreideld kopiëren. De enige die daarvan profiteert is degene die niet in staat is zelf met iets origineels te komen. Daar heeft de samenleving helemaal niks aan. Bouw voort op het werk van anderen; dat kan perfect met het huidige auteursrecht. Voeg iets toe! Je kan vrijelijk samenvatten en citeren, maar je mag niet kopiëren. Zo ingewikkeld is dat toch niet?
De auteur van het artikel waaruit je citeert is een stuk genuanceerder. Sprigman geeft precies aan wat al eeuwen de belangenafweging is: "Correspondence between Jefferson and Madison regarding the drafting of the Copyright Clause evidences the same concern: both men classify copyrights and patents as 'monopolies' sufferable only for limited periods, and only for the purpose of incenting invention." Intellectueel eigendom voor een beperkte tijdsduur is de stimulus voor uitvinders en andere createurs. Het is een tijdelijk monopolie.
BeantwoordenVerwijderenHet artikel waaruit je citeert is geen pleidooi tegen het auteursrecht, maar vooral een waarschuwing tegen lobbyisten (van oa Disney) die dat auteursrecht steeds verder willen verlengen. Het maatschappelijk belang waar je naar vraagt, is in de correspondentie tussen Jefferson en Madison reeds in 1813 aan de orde gesteld.
[...] wat nieuws geleerd vandaag, ‘Stigler’s Law‘. Ik kan me eindeloos blijven opwinden over de destructiviteit van het merkenrecht, patent en octrooisysteem, maar gelukkig ben ik niet de [...]
BeantwoordenVerwijderen